آشنایی با انواع سبک های دکوراسیون و طراحی داخلی (نمونه های جذاب)

طراحی داخلی چیست؟

طراح داخلی (Interior Design) به تلفیق علم و هنر در راستای تغییر فضای داخلی انواع ساختمان برای بدست آوردن یک محیط زیبا، امن و کاملا کاربردی گفته می‌شود. به عبارت دیگر طراحی داخلی یک فرایند است که با برنامه‌ریزی، نظارت و اجرا، میان عناصر و المان‌های مختلف هماهنگی و تناسب ایجاد می‌کند. به فردی که مسئولیت انجام تحقیق، برنامه‌ریزی، هماهنگی و مدیریت تمامی مراحل طراحی داخلی را بر عهده دارد، طراح داخلی گفته می‌شود. فعالیت‌های طراحان داخلی که از نقاشی دیوارهای ساختمان تا چیدن لوازم تزئینی در منزل را شامل می‌شود، در راستای طراحی، تغییر و نوسازی ظاهر و باطن فضای داخلی ساختمان است. طراحان باید برای پیش بردن فعالیت‌های خود با پیمانکاران و معماران ساختمان نیز در ارتباط باشند.

به طور کلی طراحی داخلی شامل نقشه‌کشی و فرم‌دهی به فضاهای داخلی یک ساختمان توسط انسان می‌باشد که ارتباط بسیار نزدیکی با علم معماری دارد. تمامی فعالیت‌های یک طراح داخلی در 4 بعد پیشرفت مفهومی، برقراری ارتباط با سرمایه‌گذاران پروژه، مدیریت و اجرای طرح پروژه خلاصه می‌شود.

چه تفاوتی میان دکوراتور داخلی و طراح داخلی وجود دارد؟

 

• تعریف دکوراتور داخلی: وظایف دکوراتورهای داخلی تخصصی‌تر از طراحان داخلی است. این افراد باید امکانات و پتانسیل موجود در فضای پیش رو را دیده و بدون نیاز به تغییر در پایه‌های فضا، آن مکان را طراحی نموده و یک حس خاص در آن ایجاد کند. ممکن است دکوراتورهای داخلی نسبت به طراحان داخلی از دانش عمیق‌تری درباره اصول و سبک‌های طراحی بهره‌مند باشند.
• تعریف طراح داخلی: یک طراح داخلی وظیفه دارد در رشته‌های مختلف دانش عمیقی داشته باشد تا بتواند یک فضای جذاب و در عین حال مطابق قوانین و مقررات ایجاد کند. طراحان داخلی اغلب در نقش مدیر پروژه فعالیت دارند و باید تمامی مراحل یک پروژه را برنامه‌ریزی کرده و بر تمامی جوانب آن نظارت داشته باشند.

به طور کلی هم طراحان داخلی و هم دکوراتورهای داخلی باید درباره موارد زیر اطلاعات کافی داشته باشند:

• سبک‌های طراحی
• انتخاب مبلمان و لوازم خواب
• پارچه‌ها و بافت‌ها
• آثار هنری و دکوراتیو
• محل قرارگیری و بهسازی پنجره‌ها
• رنگ‌ها و نورپردازی محل مورد نظر
• وسایل روشنایی
• فرش و قالی متناسب با هر سبک طراحی
• تجهیزات جانبی

اما طراحان داخلی باید علاوه بر مواردی که پیش از این بیان کردیم، درباره مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم نیز دانش و اطلاعات خود را افزایش دهند:

• طراحی نورپردازی و صدا
• طراحی درها و پنجره‌ها
• سنگ‌کاری و کاشی‌کاری
• انتخاب کفپوش
• طراحی کابینت و فضای آشپزخانه
• برنامه‌ریزی برای فضاهای مختلف
• طراحی لوله‌کشی فضای مورد نظر

12 نمونه طراحی داخلی جذاب برای منزل و ویلای شما

 

طراحی داخلی شامل چه عناصری می‌شود؟

عناصری که در طراحی داخلی به‌کار برده می‌شوند شامل مواردی هستند که هر یک از آن‌ها در کنار یکدیگر می‌توانند توازن و تناسبی را برقرار کنند که منجر به زیبایی و جذابیت بصری محیط مورد نظر شود. از جمله عناصر طراحی داخلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 تاثیر رنگ‌ها در طراحی داخلی

رنگ‌ها یکی از عناصر مهم در طراحی داخلی به شمار می‌روند که انتخاب هر یک از آن‌ها می‌تواند بر حس و حال آن فضا تاثیر بسزایی داشته باشد. به عنوان مثال رنگ آبی و سبز برای بسیاری از افراد نماد آرامش و سکون است و رنگ قرمز نشانه شور و حرارت است. به همین دلیل برای انتخاب رنگ علاوه بر علاقه و سلیقه شخص، باید به انرژی و حسی که رنگ مورد نظر به محیط القا می‌کند نیز توجه نمود. علاوه بر این، برخی رنگ‌ها می‌توانند فضای مورد نظر را بزرگ‌تر و یا کوچک‌تر از اندازه واقعی آن نشان دهند و این مورد نیز از نکاتی است که باید هنگام انتخاب رنگ در طراحی داخلی یک فضا به آن توجه نمود. 

فرم در طراحی داخلی به چه معناست؟

فرم (Form) عنصری است که بر توازن اشکال کلی اتاق و آیتم‌های موجود در آن توجه ویژه دارد که می‌توان فرم یک محیط را با به آیتم‌های مختلف مانند نورپردازی، مبلمان و حتی کفپوش فضای مورد نظر تعیین نمود. به طور کلی دو نوع فرم برای طراحی داخلی یک فضا وجود دارد:

 

• فرم اشکال طبیعی: در این مورد اشکال آیتم‌های مختلف به صورت طبیعی، دست‌نخورده و به صورت نامنظم باقی می‌ماند.
• فرم اشکال هندسی: در این نوع فرم، آیتم‌ها دارای اشکالی با خطوط تیز و لبه‌های مشخص هستند.

 

اهمیت نور در طراحی داخلی

نور یکی از مهم‌ترین المان‌ها در طراحی داخلی به شمار می‌رود که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در زیبایی، میزان روشنایی و حس و حال آن فضا داشته باشد. نورپردازی یک فضا می‌تواند به صورت طبیعی، مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو باشد که در صورت داشتن هر دو منشا نور طبیعی و مصنوعی، محیط مورد نظر شما می‌تواند روشنایی لازم را داشته باشد. به طور کلی 3 پارامتر مهم در زمینه نورپردازی محیط وجود دارد که باید هنگام طراحی داخلی به آن‌ها توجه بسیاری شود:

 

• رنگ نور: رنگ نور می‌تواند آبی سرد و یا زرد گرم باشد.
• شدت نور: محیط‌های مختلف یک فضا باید شدت نور متفاوتی داشته باشند.
• امکان تنظیم میزان نور: با قرار دادن قابلیت تنظیم نور می‌توان نور یک محیط را با شرایط آن متناسب و سازگار نمود.

 

فضا در طراحی داخلی چگونه تعریف می‌شود؟

فضا را می‌توان در طراحی داخلی به دو نوع فضای دو بعدی (طول و عرض) و فضای سه بعدی (طول، عرض و ارتفاع) دسته‌بندی نمود. هر یک از این فضاها در انتخاب آیتم‌های مختلف می‌تواند تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال هنگام انتخاب فرش یا قالی، باید فضای دو بعدی در نظر گرفته شود و برای انتخاب قفسه یا کتابخانه باید فضای سه بعدی را در نظر گرفت. در موضوع هنر و طراحی داخلی به فضای خالی یک محیط فضای منفی گفته می‌شود و فضای مثبت بخشی است که با آیتم‌های مختلف پر شده باشد. برای داشتن یک طراحی فضای داخلی حرفه‌ای باید میان فضای مثبت و منفی توازن برقرار کرد.

خط در معماری داخلی

خط یکی از المان‌های تعیین‌کننده فرم و شکل آیتم‌های مختلف است که به طراحی داخلی جهت می‌دهد و نظر بیننده را به نقطه کانونی فضا جلب می‌کند. خط‌ها در حالت کلی به دو نوع عمودی و افقی تقسیم می‌شوند که خطوط افقی می‌توانند احساس آرامش و امنیت را به افراد القا کرده و خطوط عمودی حس جسارت و سرزندگی به افرا می‌بخشند. علاوه بر این دو نوع خط، خطوط دیگری نیز مانند مورب و زیگزاگ وجود دارند که به آن‌ها پویا گفته می‌شود و از هیچ قانون مشخصی پیروی نمی‌کنند. این خطوط پویا حس هیجان و سرزندگی را به فضا القا می‌کنند.

الگوهایی که در طراحی داخلی به‌کار برده می‌شوند

الگو در واقع به تکرار عمدی خطوط و فرم‌های مشخص گفته می‌شود که می‌توان از آن در طراحی داخلی برای ایجاد حس هیجان و جذابیت در محیط‌های مختلف استفاده نمود. الگوها را می‌توان با کمک پارچه‌ها و یا طرح کاغذدیواری‌ها به فضای مورد نظر وارد نمود. علاوه بر این، شما می‌توانید حتی با نورپردازی نیز الگوهای مورد نظر خود را ایجاد نمایید. انواع الگوهایی که در طراحی داخلی به کار برده می‌شوند می‌توانند شامل اشکال هندسی، انتزاعی، گل‌دار و راه راه باشند. اما باید در نظر داشته باشید که استفاده بیش از حد از این الگوها می‌تواند موجب بی‌نظمی و شلوغی بیش از حد فضا شود.

تعریف بافت در طراحی داخلی چیست؟

بافت یا Texture به حسی گفته می‌شود که یک شی هنگام دیده شدن به بیننده القا می‌کند. این حس علاوه بر مشاهده، با لمس فیزیکی نیز به افراد القا می‌شود؛ مانند پارچه چرم یک مبل که می‌توان هم با مشاهده و هم لمس بافت آن را تشخیص داد.

کاربردهای طراحی داخلی

از طراحی داخلی می‌توان برای ساخت انواع ساختمان‌ها و در انواع معماری‌ها استفاده نمود. از جمله کاربردهای طراحی داخلی می‌توان به طراحی ساختمان‌های زیر اشاره کرد:

• شرکت‌ها
• مراکز درمانی، بهداشتی و بیمارستان‌ها
• مسکونی
• هتل‌ها، اقامتگاه‌های تفریحی
• کارفه‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی
• ادارات و مراکز رسمی و سازمانی
• مراکز صنعتی

طراحی داخلی چه سبک‌هایی را شامل می‌شود؟

طراحی داخلی یک ساختمان سبک‌های بسیاری را شامل می‌شود که هر یک از آن‌ها از نظر اشکال، خطوط مختلف، رنگ‌ها، متریال و مصالحی که به کار برده می‌شوند، می‌توانند تفاوت داشته باشند. در ادامه به معرفی هر یک از این سبک‌ها می‌پردازیم.

طراحی سبک مدرن

منظور از واژه مدرن در طراحی داخلی استفاده از آیتم‌هایی است که اخیرا مد یا اختراع شده است. با توجه به این تعریف، کلمه مدرن یک طیف بسیار گسترده را در بر می‌گیرد که در حالت کلی می‌توان گفت ویژگی‌های طراحی داخلی مدرن شامل موارد زیر می‌شوند:

• ایجاد مکان‌هایی با خطوط صاف و تمیز
• استفاده پالت‌های رنگی ساده
• به‌کار بردن متریالی مانند فولاد، شیشه و فلز
• براق، صیقلی، صاف و شفاف بودن سطوح مختلف

طراحی سبک کلاسیک

طراحی کلاسیک، سبکی است که از قواعد و مفاهیم روم و یونان باستان الهام گرفته شده است. از ویژگی‌های این طراحی می‌توان به وجود هماهنگی و تقارن در چیدمان آیتم‌ها، به کار بردن متریال باکیفیت و گران‌قیمت، ستون‌ها و پنجره‌های بلند و متقارن، گچبری‌ها و مجسمه‌های آنتیک و به کار بردن رنگ‌های خنثی و روشن اشاره کرد.

طراحی سبک مینیمالیسم

واژه مینیمال به معنای حداقل به کار برده می‌شود و طراحی مینیمال به طرحی گفته می‌شود که سادگی حرف اول را در آن بزند. در این سبک از زرق و برق و رنگ‌های روشن و زیاد خبری نیست و همه‌ی آیتم‌‌ها در ساده‌ترین حالت ممکن انتخاب می‌شوند. پالت‌های رنگی به‌کار رفته در این سبک خنثی بوده و رنگ چندانی ندارد. تمامی عناصر اضافی از محیط حذف شده و کمترین شلوغی ممکن در این سبک به چشم می‌خورد. در این سبک برای آنکه فضا از بیش از حد خنثی بودن درآید، از رنگ‌های متضاد هم مانند سفید و سیاه در کنار هم استفاده می‌شود. یکی از پرکاربردترین رنگ‌ها در طراحی مینیمالیسم، رنگ سفید است.

طراحی سبک روستیک یا روستایی

واژه روستیک به معنای روستا است و طراحی معماری که از المان‌های روستایی الهام گرفته شده باشد را روستیک می‌نامند. این طراحی از دل طبیعت الهام می‌گیرد به همین دلیل عناصر طبیعی مانند چوب و سنگ در ساخت آن به کار برده می‌شود. علاوه بر این، به کار بردن المان‌ها و آیتم‌های روستایی موجب می‌شود که فضای محیط مورد نظر حس گرما، صمیمیت و آرامش زیادی را به ساکنین خود القا کند.

طراحی سبک صنعتی

سبک معماری صنعتی از دوره انقلاب صنعتی اروپا در قرن‌های 17 و 18 میلادی الهام گرفته است که یکی از ویژگی‌های بارز آن، القا کردن حس ناتمام ماندن به بیننده است. در این سبک از معماری از چوب، آجر و مبلمان چرم استفاده شده و طراحی داخلی این فضا به گونه‌ای اجرا می‌شود که شما می‌توانید مصالح ساختمانی به کار رفته در این طراحی را بدون هیچ پوششی در فضای داخلی مشاهده کنید. 

طراحی سبک ماکسیمالیسم

در طراحی سبک ماکسیمال از آیتم‌ها و مواردی استفاده می‌شود که بیشترین فضا را اشغال کرده و محیط مورد نظر را پر کنند. در این سبک از رنگ‌های روشن و متنوع، الگوهای درشت و مختلف، بافت‌های متفاوت و آیتم‌های بزرگ و کوچک فراوان استفاده می‌شود. تمامی این ویژگی‌ها به گونه‌ای در کنار هم قرار می‌گیرند که با هر بار نگاه کردن به این طراحی، یک جزئیات و آیتم جدید کشف شود. اما باید در نظر داشته باشید که نباید در فضا شلوغی بیش از حد ایجاد کنید و موجب سردرگمی و کلافگی افراد در این محیط شوید.

طراحی سبک اسکاندیناوی

طراحی سبک اسکاندیناوی از محبوبیت بسیار زیادی میان تمام افراد دنیا برخوردار است و روز به روز به تعداد افرادی که این سبک از دکوراسیون را انتخاب می‌کنند افزوده می‌شود. از ویژگی‌های بارز این سبک سادگی و کاربردی بودن آن است و که این ویژگی شباهت بسیاری به سبک مینیمالیسم دارد. می‌توان به جرات گفت که بسیاری از ویژگی‌های سبک مینیمال از این سبک گرفته می‌شود. از دیگر ویژگی‌های سبک اسکاندیناوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کفپوش‌های چوبی قطعه‌ای
• استفاده از حداقل لوازم جانبی
• ترکیب متریال و عناصر مختلف مانند استیل، چوب و پلاستیک‌های فشرده
• نورپردازی طبیعی
• استفاده از پالت تمام رنگی سفید
• به کار بردن مبلمانی مشابه یک اثر هنری

طراحی سبک بوهمیان

سبک بوهمیان یا بوهمیایی که در واقع نوعی سبک کولی‌وار است، یکی از محبوب‌ترین سبک‌ها در طراحی داخلی به شمار می‌رود. در این طراحی برخلاف سایر سبک‌ها از انواع رنگ‌ها استفاده می‌شود تا یک فضای دلنشین، گرم و زیبا را خلق کنند. در این طراحی ملاک اصلی سلیقه شما است و انواع طرح‌ها و رنگ‌ها در آن به کار برده می‌شوند.

طراحی سبک شابی شیک

واژه شابی (Shabby) به معنای قدیمی و واژه شیک (Chic) به معنای شیک و زیبا است. ترکیب این دو واژه به سبکی اشاره دارد که در آن از پارچه‌های گلدار ظریف، مبلمان و آیتم‌های روستایی، گل‌ها و گیاهان طبیعی و در عین حال زیبا و شیک استفاده می‌شود. در این سبک از طراحی داخلی از رنگ‌های روشن مانند صورتی، نارنجی، زرد و آیتم‌های قلاب‌بافی شده استفاده می‌شود تا نرمی و ملایمت را به افرادی که در آن مکان حضور دارند القا کند.

آشنایی با مراحل طراحی داخلی

تمامی مراحل طراحی داخلی به طور کلی و کاملا خلاصه شامل موارد زیر می‌شوند:

 

مرحله اول: دریافت اطلاعات لازم از نیازها و خواسته‌های کارفرما

پیش از هرچیز طراح باید ابتدا با کارفرما صحبت نموده و تمامی خواسته‌ها و سفارش‌های ایشان را جمع‌آوری نماید. سپس تمام اطلاعات را طبق اولویت فهرست‌بندی کرده و فهرست را به کارفرما نشان داده و از او تایید نهایی را بگیرید. برای آنکه با سلیقه و نیاز کارفرما آشنا شوید، بهترین کار این است که اجازه دهید تمامی تصورات ذهنی و الزامات مد نظر خود را در زمینه طراحی برای شما بازگو کند و شما یک گوش شنوا باشید. سپس سوالات خود را از ایشان پرسیده و در صورت نیاز کارفرما را راهنمایی کنید. علاوه بر این، شما می‌توانید با نشان دادن عکس یا ویدئو به ایشان، از علاقه و سلیقه کارفرما مطلع شوید و یا از ایشان درخواست کنید که طرح مورد نظر خود را با تصویر به شما نشان دهد.

مرحله دوم: جمع‌آوری اطلاعات فنی لازم و آغاز طراحی

پس از آنکه با کارفرما صحبت نموده و اطلاعات لازم را در زمینه انتخاب‌ها، سلیقه و نیاز او جمع‌آوری کردید، می‌توانید با ذهنی آزاد طراحی را آغاز نموده و ذهن خود را درگیر جزئیات نکنید. بهتر است ابتدا یک طرح کلی از آنچه که در ذهن شما قرار دارد مطابق سلیقه کارفرما و قوانین و مقررات طراحی داخلی اجرا نمایید و سپس به تغییر جزئیات آن و وارد کردن اطلاعات فنی لازم به این طرح بپردازید.

مرحله سوم: تمرکز بر روی طراحی و پیاده‌سازی طرح ذهنی

این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی داخلی به شمار می‌رود که طراح باید تمامی جزئیاتی که در ذهن خود برای طرح مورد نظر متصور شده است را بر روی کاغذ و طرح اولیه پیاده نماید. یکی از نکات مهمی که باید در این مرحله به آن توجه شود این است که اگر در هر لحظه طرحی به ذهن طراح می‌رسد باید در همان لحظه آن را پیاده کند. در غیر این صورت ممکن است طرح از ذهن طراح پاک شده و دیگر آن را به یاد نیاورد.

مرحله چهارم: وارد نمودن طرح دو بعدی خود درون نرم‌افزار و سه‌بعدی سازی آن

در این مرحله باید طرح پیاده شده بر روی کاغذ، با تمام جزئیات آن با کمک اصول نقشه‌کشی وارد نرم‌افزارهایی همچون اتوکد شده و نقشه دو بعدی آن ترسیم می‌شود. پس از این مرحله، طرح دو بعدی باید با اضافه نمودن رنگ، نور، بافت و جزئیات زیباسازی بیشتر به طرح سه بعدی تبدیل شود تا کارفرما بتواند طرح ایجاد شده را در محل مورد نظر تصور کند.

مرحله پنجم: تکثیر و ارائه نقشه

در انتها نیز نقشه طراحی باید تکثیر شده و کپی آن در اختیار کارفرما قرار گیرد تا در صورت نیاز هر یک از جزئیات موجود در طراحی بر اساس نیاز و سلیقه مخاطب تغییر کرده و نسخه نهایی و ایده‌آل طرح ایجاد شود. در پایان نیز طرح ارائه شده به مرحله اجرا می‌رسد و طراح باید بر تمامی مراحل اجرا نظارت داشته باشد تا مشکلی به‌وجود نیاید.

برای طراحی داخلی از چه ابزارهایی استفاده می‌شود؟

طراحی داخلی به یکی از دو حالت دستی یا نرم‌افزاری انجام می‌شود که در پروژه‌های متوسط و بزرگ باید از نرم‌افزارهای کامپیوتری استفاده نمود. به طور کلی ابزار طراحی داخلی شامل نرم‌افزارهای کامپیوتری، اپلیکیشن‌‌های موبایل، برنامه‌های تحت وب و ابزار هوش مصنوعی مختلف هستند که به طراح کمک می‌کنند طرح مورد نظر خود را به صورت دو بعدی یا سه بعدی ایجاد کرده و در اختیار مخاطبان قرار دهند. از ابزارهای معروف و کاربردی که برای طراحی داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بهترین نرم‌افزارهای کامپیوتری برای طراحی داخلی

• AutoCAD
• SketchUp
• Archicad
• 3Ds Max
• Blender
• HomeByMe
• Carpet One
• SmartDraw
• Autodesk Revit
• Planner 5D
• Roomstyler 3D Home Planner

بهترین اپلیکیشن‌های طراحی داخلی با موبایل

• Planner 5D
• Homestyler
• Sweet Home 3D
• HomeByMe
• Houzz
• RoomScan Pro

بهترین ابزار هوش مصنوعی برای طراحی داخلی

• OpenArt
• Dall-E 2
• Decorilla
• Fotor
• RoomGPT
• Midjourner
• AI Room Planner
• DreamStudio

چرا به یک طراح داخلی نیاز داریم؟

به طور کلی تمام افراد بخش زیادی از زمان خود را در طول روز در منزل و یا محل کار می‌گذرانند، به همین دلیل طراحی و میزان زیبایی محیط اطراف می‌تواند تاثیر بسزایی بر روحیه و رفتار فرد در آن محیط داشته باشد. طراحی فضای داخلی منزل و یا محیط کار می‌تواند به طور مستقیم بر شرایط روحی، جسمی و ذهنی افراد تاثیرگذار باشد. به همین دلیل هنگام طراحی منزل مسکونی و یا محل کار خود باید اهمیت بسیار زیادی برای طراحی داخلی محیط مورد نظر قائل شوید. زمانی که محیط اطراف شما کسل‌کننده، نامرتب، شلوغ، زشت و ناراحت کننده باشد، شما را از محیطی که در آن قرار دارید خسته کرده و احساس منفی به شما القا می‌کند. اما اگر فضای اطراف به شما حس آرامش، امنیت و خوشحالی القا کند، می‌توانید به راحتی از بودن در آن فضا لذت برده و با آرامش خاطر وقت خود را سپری نمایید. به همین دلیل داشتن یک طراح داخلی برای طراحی محیط داخلی منزل و یا محل کار خود بسیار لازم و مهم است.

طراحی داخلی منزل و یا محیط اداری خود را به چه کسی بسپاریم؟

برای آنکه بتوانید سبک طراحی مورد نظر خود را در محیط داخلی منزل و یا محل کار خود داشته باشید، باید طراحی و اجرای آن را به افراد متخصص و حرفه‌ای بسپارید. شرکت ساختمانی دفتر یاد یکی از معتبرترین شرکت‌ها در زمینه طراحی و اجرا انواع سبک‌های معماری در کرج به شمار می‌روند که با داشتن طراحان و مهندسان باتجربه و متخصص، بهترین و ایده‌آل‌ترین طراحی داخلی را به شما ارائه می‌دهد. شما می‌توانید برای بررسی توانایی‌های تیم حرفه‌ای مجموعه دفتر یاد به دفتر این مجموعه مراجعه نموده و از مشاوره کارشناسان ما بهره‌مند شوید. برای تعیین وقت مشاوره تنها کافی است با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید.